Wednesday, November 23, 2016

Тоогоо сурцгаана уу. Амжилт :) 

Cardinal Numbers - Үндсэн тоо
Symbol
Word
Pronounce It
0
Nought/zero
0
1
One
1
2
Two
2
3
Three
3
4
Four
4
5
Five
5
6
Six
6
7
Seven
7
8
Eight
8
9
Nine
9
10
Ten
10
11
Eleven
11
12
Twelve
12
13
Thirteen
13
14
Fourteen
14
15
Fifteen
15
16
Sixteen
16
17
Seventeen
17
18
Eighteen
18
19
Nineteen
19
20
Twenty
20
21
Twenty-one ...
21
30
Thirty
30
40
Forty
40
50
Fifty
50
60
Sixty
60
70
Seventy
70
80
Eighty
80
90
Ninety
90
100
One hundred
100
101
One hundred and one ...
101
102
One thousand
1,000
1,000,000
One million
1,000,000
1,000,000,000,000
One billion
1,000,000,000,000
Sums
Symbols
Word (common term in brackets)
Pronounce It
+
plus/add-нэмэх
+
-
minus/subtract/ take away-хасах
-
x
multiply/by/times-үржих
2
ч
divide-хуваах
ч
=
equals/total-тэнцүү
=
.
point-цэг
.
%
percent-хувь
%
1 + 6 - 2 x 2 ч 2.5=4
One plus six minus two multiplied by two divided by twopoint five equals

four.
1 + 6 - 2 x 2 ч 2.5=4
10% 100=10
Ten percent of one hundred equals ten. 100-гийн 10%-н бол 10.
10% 100=10
Ordinal Numbers - Дэс тоо
In figures-тоогоор
In words-үгээр
Pronounce-дуудлага
1st-нэгдүгээр
first
1st
2nd-хоёрдугаар
second
2nd
3rd-гуравдугаар
third
3rd
4th-дөрөвдүгээр
fourth
4th
5th-тавдугаар
fifth
5th
6th-зургадугаар
sixth
6th
7th-долоодугаар
seventh
7th
8th-наймдугаар
eighth
8th
9th-есдүгээр
ninth
9th
10th-аравдугаар
tenth
10th
11th-арван нэгдүгээр
eleventh
11th
12th-арван хоёрдугаар
twelfth
12th
13th-арван гуравдугаар
thirteenth
13th
14th-арван дөрөвдүгээр
fourteenth
14th
15th-арван тавдугаар
fifteenth
15th
16th-арван зургадугаар
sixteenth
16th
17th-арван долдугаар
seventeenth
17th
18th-арван наймдугаар
eighteenth
18th
19th-арван есдүгээр
nineteenth
19th
20th-хорьдугаар
twentieth
20th
21st-хорин нэгдүгээр
twenty-first
21st
22nd-хорин хоёрдугаар
twenty-second
22nd
23rd-хорин гуравдугаар
twenty-third
23rd
24th-хорин дөрөвдүгээр
twenty-fourth
24th
25th-хорин тавдугаар
twenty-fifth
25th
26th-хорин зургадугаар
twenty-sixth
26th
27th-хорин долдугаар
twenty-seventh
27th
28th-хорин наймдугаар
twenty-eighth
28th
29th-хорин есдүгээр
twenty-ninth
29th
30th-гучдугаар
thirtieth
30th
40th-дөчдүгээр
fortieth
40th
50th-тавидугаар
fiftieth
50th
60th-жардугаар
sixtieth
60th
70th-далдугаар
seventieth
70th
80th-наядугаар
eightieth
80th
90th-ердүгээр
ninetieth
90th
100th-зуудугаар
hundredth
100th
101st-зуун нэгдүгээр
hundred and first
101st
1000th-мянгадугаар
thousandth
1000th
Fractions - Бутархай тоо
Symbol-тэмдэглээ
Word-үгээр
Pronounce-дуудлага
1/8
One eighth-8 ны 1
1/8
1/5
One fifth-5 ны 1
1/5
1/4
One quarter- 4 ний 1
1/4
3/4
Three quarters- 4 ны 3
3/4
1/3
One third- 3 ны 1
1/3
2/3
Two thirds- 3 ны 2
2/3
1/2
One half- 2 ны 1
1/2
What to say - Юу гэж хэлэх

Бид "нэг"-ийн оронд ихэвчлэн "а"-г хэрэглэдэг. 
Жишээ нь 100 болон 1/2 гэж байвал бид "A hundred" or "A half" гэж хэлдэг. 
Жишээ нь:
11/2 - "One and a half."
Аравтын орны бутархай тоог хэлэхдээ цэгийг төлөөлүүлж "point" гэдэг үгийг хэрэглэдэг. Цэгийн дараа орсон тоог тусад нь дуудна. 
Жишээ нь:
1.36 - г "One point three six" гэж хэлнэ.
Interesting Numbers - Сонирхолтой тоонууд

~ 0 ~

When we use it - Ямар тохиолдолд хэрэглэх
Жишээ нь:
0 = o
after a decimal point-10 тын бутархайны дараа
9.02 = "Nine point o two." Ес цэг өү 2.

A bus or room numbers-Автобус, өрөөний дугаар
Room 101 = "Room one o one." Өрөө 1 өү 1.
Bus 602 = "Bus six o two" 
602 номерын автобус.

in phone numbers-утасны дугаар дээр
9130472 = "Nine one three o four seven two." (Англичууд утасны номерыг 1, 1 ээр нь хэлдэг)

in years-он дээр
1906 = "Nineteen o six." 19 өү 6. (Англичууд оныг 2 хувааж хэлдэг)
0 = nought
before a decimal point-аравтын бутархайн өмнө
0.06 = "Nought point o six." Нойл цэг өү 6.
0 = zero
in temperature-температур
-10°C = "10 degrees below zero or minus 10 degrees. Хасах 10 градус.

US English for the number
0 = "Zero" Америкчууд 0-ыг zero гэж дууддаг.
0 = nil
in football-хөл бөмбөгөн дээр
Chelsea 2 Manchester United 0 = "Chelsea two Manchester United nil." Chelsea 2, Manchester United нойл оноотой.
0 = love
in tennis-теннис-н дээр
20 - 0 = "Twenty love." 20 love
~ 12 ~ 
12-ын тоог "a dozen" харин 6-ын тоог "a half dozen" гэж хэлдэг. 
Жишээ нь:
12 eggs= "A dozen eggs."
6 eggs = "Half a dozen eggs."^
Animals (Амьтад)
Wild Animals - Зэрлэг амьтад

Бид маш олон зэрлэг амьтад, шувуу, загас, шавьж, хөхтөн амьтдыг мэдэх билээ. Тэднээс хамгийн нийтлэг амьтдыг энд танилцуулья.

Animals-Амьтад
Ерөнхий нэр
Эр
Эм
Үр зулзага
Сүргийн нэр
Бусад мэдээлэл
Mammals - Хөхтөн амьтад







Badger(s)
Дорго
Boar
Sow
Cub or Kit
Colony


Bat(s)
Сарьсан багваахай
Male
Female
Pup
Colony


Deer (Deer)
Буга
Stag
Doe
Fawn
Herd


Fox(es)
Үнэг
Dog-fox / Reynard
She-fox / Vixen
Cub
Skulk


Hare(s)
Бор туулай
Jack
Jill
Leveret
Down


Hedgehog(s)
Зараа
Boar
Sow
Piglet
Prickle


Mole(s)
Сохор номин
Male
Female
Pup
Labour
Сохор номин нүхэнд амьдардаг.

Mouse (Mice)
Хулгана
Buck
Doe
Pup
Nest


Otter(s)
Халиу
Dog
Bitch
Kitten
Family
Халиу ичээнд амьдардаг.

Rabbit(s)
Молтогчин туулай
Buck
Doe
Kit / Bunny
Colony
Молтогчин туулай бүлээрээ амьдардаг.

Rat(s)
Харх
Buck
Doe
Kitten / Pup
Nest
Харх муу усны нүх, футболд амьдардаг.

Squirrel(s)
Хэрэм
Buck
Doe
Pup
Dray


Stoat(s)
Үен
Jack
Jill
Kit
Pack


Weasel(s)
Суусар
Jack
Jill
Kit
Sneak

Birds - Шувууд

Cock
Hen
Nestling / Hatchling/
Fledgling

Ихэнх шувууд үүрэнд амьдардаг.

Crow(s)
Хэрээ
Male
Female
Young
Murder


Dove(s)
Тагтаа
Cock
Hen
Squab
Cote


Duck(s)
Нугас
Drake
Hen
Duckling
Flock


Goose (Geese)
Галуу
Gander
Goose
Gosling
Сүрэг галуу нисэж байвал "skein", газар дээр байвал "gaggle" гэдэг.


Hawk(s)
Харцага
Hen
Tiercel
Eyas
Aerie


Heron(s)
Хөх дэглий



Hedge


Owl(s)
Шар шувуу
Owl
Jenny
Owlet
Parliament


Peafowl
Тогос
Peacock
Peahen
Peachick
Pride


Pheasant(s)
Гургуул
Cock
Hen
Chick
Brood


Pigeon(s)
Тагтаа
Cock
Hen
Squab
Flight


Robin(s)
Улаан цээжит хөөндэй
Cock
Hen
Chick



Rook(s)
Турлиах
Cock
Hen
Chick
Building


Sparrow(s)
Бор шувуу
Cock
Hen
Chick
Flock


Starling(s)
Хар тодол
Cock
Hen
Chick
Flock


Swan(s)
Хун
Cob
Pen
Signet
Bevy

Insecs-Шавьжнууд
Сээр нуруугүй, бие нь гурван хэсгээс бүрдэх зургаан хөлт амьтдыг хэлнэ.






Ant(s)
Шоргоолж
Prince / Drone
Queen / Princess / Worker
Antling



Bee(s)
Зөгий
Drone
Queen / Worker
Larva
Hive


Butterfly (Butterflies)
Эрвээхэй
Male
Female
Caterpillar / Chrysalis
Swarm


Dragonfly (Dragonflies)
Тэмээлзгэнэ
Male
Female
Nymphs / Naiads
Swarm


Fly (Flies)
Ялаа
Male
Female
Maggot
Swarm


Moth(s)
Цагаан эрвээхэй
Male
Female
Caterpillar / Chrysalis
Swarm


Spider(s)
Аалз
Male
Female
Spiderling
Cluster

Fish - Загас
Хүйтэн цуст усны сээр нуруутан амьтад нь ихэвчлэн хайрстай байх ба загалмайгаар амьсгалдаг.






Pike
Цурхай
-
-
Fry
-


Salmon
Яргай загас
Jack
Hen
Fry
Run

Amphibians-Газар усны амьтад







Frog(s)
Мэлхий
Male
Female
Tadpole(s)
Army


Toad(s)
Бах
Male
Female
Tadpole(s)
Knot

Reptiles - Хэвлээр явагч







Snake(s)
Могой
Male
Female
Young
Nest

Crustaceans







Octopus
Наймаалж
Male
Female
Zoea



Crab(s)
Хавч
Male
Female
Zoea


Molluscs-Нальхан хорхой







Clam(s)
Хясаа
Male
Female
Spat
Bed


Cockle(s)
Дун хорхой
-
-
-
Bed


Mussel(s)
Дун лавай
Male
Female
Glochidia
Bed


Snail(s)
Эмгэн хумс
Male
Female
Baby
Rout

Тэжээмэл амьтад
Эр
Эм
Үр зулзага
Сүргийн нэр
Bull-бух, үхэр
Cow
Calf
Herd / Kine
Stag-буга
Doe
Fawn
Herd-сүрэг
Dog-нохой
Bitch
Puppy
Pack
Jack-морь
Jenny
Colt
Drove
Billy-ухна
Nanny
Kid
Flock
Stallion-адуу
Mare
Foal
Herd
Boar-гахай
Sow
Piglet
Litter
Ram-хонь
Sheep
Lamb
Flock
Drake-тахиа
Hen
Duckling
Brace
Gander-галуу
Goose
Gosling
Gaggle
Drone-зөгий
Queen / Worker
Larva
Swarm
Гэрийн тэжээмэл амьтад
Эр
Эм
Үр зулзага
Сүргийн нэр
Tom-муур
Queen
Kitten
Clutter
Dog-нохой
Bitch
Puppy
Pack
Boar-гахай
Sow
Pup
Group
Buck-тэх, буга
Doe
Kit / Bunny
Colony
Cock-тахиа
      Hen
Chick
Flock
Амьтдын дуу чимээ
Ан амьтад өвөрмөц дуу чимээ гаргадаг ба зарим дуу чимээ нь өөрийн гэсэн үгтэй байдаг. Та бүхэнд үүнийг сурах хэрэг байна уу? Магадгүй үгүй байх.
Зөгий buzz.
Муур - miaow. Тэд аз жаргалтай байхда purr гэж дуугардаг.
Тахиа - cock-a-doodle-doo.
Үнээ moo.
Нохой bark эсвэл woof woofТэд аз жаргалтайбайхдаа growl гэж дуугардаг.
Нугас - quack.
Ялаа buzz.
Мэлхий croak эсвэл ribbit.
Галуу - honk.
Ямаа bleat.
Эм тахиа cluck.
Морь - neigh.
Хулгана squeak.
Гахай - oink эсвэл grunt эсвэл squeal.
Хонь - bleat эсвэл baa.
Могой - hiss.
Бах croak.
Dates (Он сар өдөр)
Days and Dates - Гараг өдрүүд
Гараг өдрийг хэлж сурцгаая
Days of the week-7 хоногийн өдрүүд
Months of the year-жилийн сарууд
Dates-огноо
Prepositions-угтвар үг
What to say-яаж хэлэх

The days of the week:- Гараг өдрүүд
The working week - Амралтын өдрүүд
The weekend - Амралт

Monday
Даваа
Tuesday
Мягмар
Wednesday
Лхагва
Thursday
Пүрэв
Friday
Баасан
Saturday
Бямба
Sunday
Ням


Mon
Tue
Wed
Thu
Fri
Sat
Sun

The months of the year: 12 сар

January
1-р сар
February
2-р сар
March
3-р сар
April
4-р сар
May
5-р сар
June
6-р сар
July
7-р сар
August
8-р сар
September
9-р сар
October
10-р сар
November
11-р сар
December
12-р сар

Jan
Feb
Mar
Apr
May
Jun
Jul
Aug
Sep
Oct
Nov
Dec
Жилийн саруудыг тогтооход тань тус болох үүднээс хэд хэдэн холбоо үгийн орууллаа.
How many days are there in a month? - Сард хэдэн өдөр байдаг вэ?
April, June, September and November have 30 days-4, 6, 9 сар 30 хоногтой.
All the rest have 31. Except for February-2-р сараас бусад сар нь 31 хоногтой.
And February has got 28-29 days. Харин 2-р сар 28-29 хоногтой байдаг.
And 29 in each leap year. Өндөр жил 29 хоногтой байдаг.

The months of the year:
January brings the snow.
Makes your nose and fingers glow.

February brings the rain.
Thaws the frozen lake again.

March brings the wind so cold and chill.
Drives the cattle from the hill.

April brings us sun and showers.
And the pretty wildwood flowers.

May brings grass and leafy trees.
Waving in each gentle breeze.

June brings tulips, lilies, roses.
Fills the children`s hands with posies.

July brings the greatest heat.
Cloudless skies and dusty street.

August brings the golden grain.
Harvest time is here again.

Warm September brings the fruit.
Sportsmen then begin the shoot.

Brown October brings the last,
оf ripening gifts from summer past.

Dull November brings the blast.
And then the leaves are falling fast.

Cold December brings the sleet.
Blazing fire and Christmas treat"
Угтвар үг
Сарын өмнө бид угтвар үг in-ийг хэрэглэдэг.
Жишээ нь:
Christmas is in December. Шинэ жил 12-р сард болдог.
My birthday is in September. Миний төрсөн өдөр 9-р сард болдог.
! Сарын нэрийг бичихдээ том үсгээр эхэлж бичнэ.!
Dates:- Он сар өдөр
In figures-тоогоор
In words-үгээр
Pronounce-дуудлага
1st
the first
1st
2nd
the second
2nd
3rd
the third
3rd
4th
the fourth
4th
5th
the fifth
5th
6th
the sixth
6th
7th
the seventh
7th
8th
the eighth
8th
9th
the ninth
9th
10th
the tenth
10th
11th
the eleventh
11th
12th
the twelfth
12th
13th
the thirteenth
13th
14th
the fourteenth
14th
15th
the fifteenth
15th
16th
the sixteenth
16th
17th
the seventeenth
17th
18th
the eighteenth
18th
19th
the nineteenth
19th
20th
the twentieth
20th
21st
the twenty-first
...
22nd
the twenty-second
...
23rd
the twenty-third
...
24th
the twenty-fourth
...
25th
the twenty-fifth
...
26th
the twenty-sixth
...
27th
the twenty-seventh
...
28th
the twenty-eighth
...
29th
the twenty-ninth
...
30th
the thirtieth
30th
31st
the thirty-first
...
Он сар өдрийг яаж бичих вэ?
1st January 2004
07/09/1959
August 12 2003
Он сар өдрийг яаж хэлэх вэ?
The first of January 2004
The seventh of September 1959
August the 12th 2003



Он сар өдрийг асуухдаа яаж асуух вэ?
  • What day is today?
  • It`s Tuesday. 
  • What date is it please?
  • It`s the 1st of April.
Энгийн өнгөрсөн цаг - үгүйсгэсэн хэлбэр I did not
I did not
I/he/she/it/you/we/you/they
did not
did not have
did not read
did not like
did not eat
did not drink
I/he/she/it/you/we/you/they
didn`t
didn`t have
didn`t read
didn`t like
didn`t eat
didn`t drink
Баталсан өгүүлбэрийг үгүйсгэсэн өгүүлбэр болгож өөрчлөхийн тулд өгүүлэгдэхүүний дараа DID NOT гэдгийг бичих ба түүний ард бичигдэх үйл үг нь тодорхой бус төлөв дээр байна.
Зөвшөөрсөн хэлбэр
Үгүйсгэсэн хэлбэр
I worked.
I didn`t work. Би ажлаагүй.
You worked. (singular 1 and plural 1+)
You didn`t work. Чи ажлаагүй.
He worked.
He didn`t work. Тэр ажлаагүй.
It worked.
It didn`t work. Энэ ажилсангүй.
We worked.
We didn`t work. Бид ажлаагүй.
They worked.
They didn`t work. Тэд ажлаагүй.


Өчигдөр Бен юуг хийсэн болон юуг хийгээгүй вэ?
On Saturday Mr Bean didn`t wake up at 6.00 am. Хагас сайнд Бэн өглөө 6-д сэрээгүй.
He didn`t get up at 6.15 am. He got up at 9.00 am. Тэр өглөө 6.15-д босоогүй. Тэр 9-д боссон.
He didn`t go to the office. Тэр оффис руугаа яваагүй.
He didn`t have a shower. He had a bath. Тэр шүршүүрт ороогүй. Тэр ваннанд орсон.
After his shower he didn`t have a cup of coffee. Тэр шүршүүрт орсныхоо дараа кофе уугаагүй.
He didn`t have breakfast. Тэр өглөөний цай уугаагүй.
After breakfast he didn`t read the newspaper. He went for a run. Тэр өглөөний цайныхаа дараа сонин уншаагүй. Тэр гүйсэн.
After his run he didn`t go to work. He went to meet his friends. Тэр гүйсэнийхээ дараа ажилдаа яваагүй. Тэр найзуудтайгаа уулзахаар явсан.


Зөв бичих дүрэм - Зарим дүрмийн бус үйл үгийн хувирал
do-did - wake up-woke up - get up- got up - go- went - have-had - eat-ate - read-read
Ирээдүй цагт Will/Shall-ийг хэрэглэх
Жирийн ирээдүй цаг 


Will

"Will" нь хэлбэрээ өөрчилдөггүй.
I, you, he, she, it, we, they
will
"Will" - ийг ..."ll гэж товчилдог.
I`llyou`llhe`llshe`llwe`llthey`ll it`ll
Үгүйсгэсэн хэлбэрт "will" - ийг "will not" гэх ба won`t гэж товчилдог.
I, you, he, she, it, we, they
will not / won`t
Жишээ нь:
+
-
I will go.
I`ll go-Би явна.
I won`t go-Би явахгүй.
You will go.
You`ll go-Чи явна.
You won`t go-Чи явахгүй.
He will go.
He`ll go-Тэр явна.
He won`t go-Тэр явахгүй.
She will go.
She`ll go-Тэр явна.
She won`t go-Тэр явахгүй.
It will go.
It`ll go-Энэ явна.
It won`t go-Энэ явахгүй.
We will go.
We`ll go-Бид явна.
We won`t go-Бид явахгүй.
They will go.
They`ll go-Тэд явна.
They won`t go-Тэд явахгүй.
!Анхаар! Бидний зохицуулсан юмуу хийхээр шийдсэн зүйлсийг хэлэхэд "Will" гэдэг үг дангаараа хэрэглэгдэхгүй. 


"Will" -ийг ихэвчлэн доорх байдлаар хэрэглэдэг:-

Сайн дураараа хийх:
(The phone is ringing). I`ll answer it. Би аваадахъя.
Амлалт өгөх:
(A friend is leavingI`ll visit you in the summer. Би зун чамд дээр очно.
Шийдвэр гаргах :
(Your car won`t startI`ll buy a new car. Би шинэ машин худалдаж авна.
Хэн нэгэнд санал болгох:
(Your child won`t do their homeworkYou`ll do your homework now! Би чиний гэрийн даалгаварыг чинь хийчихье.
Урьдчилж хэлэх
(Winter is coming) I think it will be a cold winter. Хүйтэн өвөл болох юм шигээ.
"Will" - ийг заримдаа заналхийлэх үед хэрэглэнэ. 



Don`t move or I`ll shoot! Бүү хөдөл эсвэл Би буудна шүү!



!Note! "Will" - ийг "Think" гэдэг үгтэй байнга хэрэглэдэг. "I think I will ... Би ... гэж бодож байна..."


Зөвшөөрсөн (+)
Үгүйсгэсэн (-)
Мэдэгдэл
I`ll do my homework now. Би одоо даалгавараа хийлээ.
I won`t do my homework later. Би жаахан байж байгаад даалгавараа хийхгүй.
Think-ийг хэрэглэсэн мэдэгдэл
I think she`ll go to the cinema tonight.Би түүнийг өнөө орой кино театр явна гэж бодож байна.
I don`t think she`ll go to the cinema tomorrow. Би түүнийг маргааш кино театр явна гэж бодохгүй байна.
Will-ийг хэрэглэсэн асуултууд
Will there be a test on Monday? Даваа гарагт шалгалт байгаа юу?
Won`t there be a test on Monday? Даваа гарагт шалгалт байхгүй юмуу?
Question (closed)
Do you think they`ll win? Чи тэднийг ялна гэж бодож байна уу?
Do you think they won`t win? Чи тэднийг ялахгүй гэж бодож байна уу?
Асуулт
What do you think he`ll do in the summer holidays? Чи түүнийг зун амралтаараа юу хийнэ гэж бодож байна?

Shall




"Shall" нь хэлбэрээ өөрчилдөггүй.
I, you, he, she, it, we, they
shall.
"Shall" - ийг ...`ll гэж товчилдог.
I`ll, you`ll, he`ll, she`ll, we`ll, they`ll, it`ll
Үгүйсгэсэн хэлбэрт "shall"- ийг "shall not" гэх ба shan`t гэж товчилдог.
I, you, he, she, it, we, they
shall not / shan`t
Британи Англи хэлэнд төлөөний үгийн нэгдүгээр бие дээр (I/we) "will" гэдэг үгийн оронд "shall"гэдэг үгийг ихэвчлэн хэрэглэдэг.
I / We will
=
I / We shall
I shall be at work on time.
=
I will be at work on time.
We shall win the competition.
=
We will win the competition.
They shall not pass!
=
They shan`t pass!
Төлөөний үгийн нэгдүгээр бие дээр (I/we) зөвшөөрөл авах, санал болгохын тулд асууж байгаа асуух өгүүлбэрт "Shall"-ийг хэрэглэдэг.
Shall I do that? Би түүнийг хийчих уу?
Shall we go home? Бүгдээрээ харих уу?
Comparisons (Харьцуулсан зэрэг)
Comparison - Харьцуулсан зэрэг
Харьцуулсан зэрэгт comparative бас superlative гэж хоёр байдаг бөгөөд тус тусдаа өөр өөр утга илэрхийлнэ.

adjective-Тэмдэг нэр, Энгийн
comparative-Харьцуулсан
superlative-Давуу
category 1
cheap-хямд
+ -er
cheaper-арай хямд
-est
cheapest-хамгийн хямд
category 2
short adjectives ending in -ecute-хөөрхөн
-r
cuter-арай хөөрхөн
-st
cutest-хамгийн хөөрхөн
category 3
short adjectives ending in -y
easy-хялбар
-y changes into -ier
easier-арай хялбар
-y changes into -iest
easiest-хамгийн хялбар
category 4
big-том
double the cons. + -er
bigger-арай том
double the cons. + -est
biggest-хамгийн том
category 5
long adjectivesbeautiful-сайхан
more + adjective
more beautiful-арай сайхан
most + adjective
most beautiful-хамгийн сайхан
Сomparative-харьцуулсан зэрэг
Англи хэлэнд Аdjective - буюу тэмлэг нэрийг л зөвхөн харьцуулдаг. Нэг үетэй үгэнд "-er...than-аас арай илүү"ийг тэмдэг нэрийн ард залгана.
Жишээ нь: (hard -harder / hot - hotter / high - higher)
Yesterday was hotter than today. Өчигдөр өнөөдөрөөс илүү халуун байсан.

This book is cheaper than that book. Энэ ном тэр номыг бодвол арай хямд.

* Хоёр үетэй үг нь "y" төгссөн бол y нь арилаад "i"-аар солигдоод "er" залгавар авна.
Жишээ нь: (happy - happier / funny - funnier)
I am happier than you. Би чамайг бодвол илүү аз жаргалтай.

This joke was funnier than his joke. Энэ онигоо бол түүний онигооноос илүү инээдтэй байсан.

Хоёр ба түүнээс дээш үетэй тэмдэг нэрийн өмнө "more" тавина.
Жишээ нь: (interesting - more interesting / difficult - more difficult)
London is more expensive than Madrid. Лондон Мадридаас илүү үнэтэй.

This exam is more difficult than the last exam. Энэ шалгалт түрүүчийн шалгалтаас илүү хүнд байсан.

Superlative - Давуу зэрэг
Нэг үетэй тэмдэг нэрийн өмнө "theтавих бөгөөд "est"-ийг тэмдэг нэрийн төгсгөлд залгана.
Жишээ нь: (cheap - the cheapest / hot - the hottest / high - the highest)
Today is the hottest day of the summer. Өнөөдөр зуны хамгийн халуун өдөр байна.

This book was the cheapest in the shop. Энэ дэлгүүрт байсан хамгийн хямдхан ном.

* Хоёр ба түүнээс дээш үетэй тэмдэг нэрийн өмнө "the mostтавина.
Жишээ нь: (interesting - the most interesting / difficult - the most difficult)
London is the most expensive city in England. Лондон бол Английн хамгийн үнэтэй хот.

That is the most beautiful painting here. Тэр бол эндэхийн хамгийн гоё зураг.

* Англи хэлэнд зарим үг дүрэмээс гаж тэс өөрөөр хувирдаг.
good-сайн
better-илүү сайн
best-хамгийн сайн
bad-муу
worse-арай муу
worst-хамгийн муу
little-бага
less-арай бага
least-хамгийн бага
many-их
more-илүү
most-хамгийн их
Жишээ нь:
His French is worse than mine. Түүний Франц хэл минийхээс арай муу.

This is the worst day of my life. Энэ бол миний амьдралын хамгийн муу өдөр.

Pronouns (Төлөөний үгс)
Төлөөний нэр нь: Personal Pronouns, Object Pronouns, Possessive Pronouns, Demonstrative Pronouns, Reflexive pronounsгэж хуваагддаг.
Жишээ нь:
Personal Pronouns-биеийн төлөөний үг

I-би
you-чи
he-тэр эрэгтэй
she-тэр эмэгтэй
it-энэ юм
we-бид
you-та нар
they-тэд

I live in New York.
Do youlike playing tennis?
He doesn`t want to come this evening.
Sheworks in London.
Itwon`t be easy.
We are studying pronouns at the moment.
You went to Paris last year, didn`t you?
Theybought a new car last month.
Object Pronouns-зорилгын төлөөний үг

me-надад
you-чамд
him-тэр эрэгтэйд
her-тэр эмэгтэйд
it-энэ юманд
us-бидэнд
you-та нарт
them-тэдэнд

Give methe book.
He toldyou to come tonight.
She askedhim to help.
They visitedher when they came to New York.
She boughtit at the store.
He pickedus up at the airport.
The teacher asked youto finish your homework.
I invitedthem to a party
Хамаатуулах биеийн төлөөний үг нь ямар нэгэн зүйл хэн нэгэнд хамаатай болохыг хэн нэгэнд хэлэхэд ашиглана.
Жишээ нь:
Possessive pronouns-Хамаатуулах төлөөний үг
my-миний
your-чиний
his-тэр эрэгтэйн
her-тэр эмэгтэйн
its-энэ юмны
our-бидний
your-та нарын
their-тэдгээрийн

This is mypen.
Is it yourcassette?
She`s hisgirlfriend.
Her mum is American.
This isitscase.
Our team won.
They tookyourball.
I went by theircar.
Possessive Pronouns-Хамаатуулах төлөөний үг

mine-минийх
yours-чинийх
his-тэр эрэгтэйнх
hers-тэр эмэгтэйнх
ours-биднийх
yours-та нарынх
theirs-тэд нарынх

That house ismine.
This is yours.
I`m sorry, that`s his.
Those books arehers.
Those students are ours.
Look over there, those seats areyours.
Theirs will be green.
Demonstrative Pronouns-Батлах төлөөний үг

this-энэ
that-тэр
these-эдгээр
those-тэдгээр

This is my house.
That is our car over there.

These are my colleagues in this room.

Those are beautiful flowers in the next field.
Reflexive pronouns-Эгэх төлөөний үг









myself-би өөрөө
yourself-чи өөрөө
himself-тэр эрэгтэй өөрөө
herself-тэр эмэгтэй өөрөө
itself-энэ юм өөрөө
ourselves-бид өөрсдөө
yourselves-та нар өөрсдөө
themselves-тэд өөрсдөө

I`ll do itmyself.
Can you write ityourself?
He drovehimself.
She cooked themherself.
It cleansitself.
Leave it! We`ll pay itourselves.

Finish it
yourelves.
They said, they will bring itthemselves.
Some and any
We use some in positive sentences with uncountable nouns and plural nouns. Also we use some in questions when ask for things and offer things.
Some-ыг бид тоологддогүй нэр үг ба олон тоон дээр хэрэглэдэг. Энэ нь хэдэн буюу жаахан гэсэн утгатай. Мөн таны ярьж байгаа зүйл эерэг тал руугаа байна. Энэ нь та тухайн юмыг байгаа гэдэгт итгэлтэй байгаа тохиолдолд.
Ex: There is some bread on the table. (Ширээн дээр жаахан талх байгаа)
Would you like some grapes?(Та жаахан усан үзэм авмаар байна уу?)
Can I have some sugar please?(Жаахан элсэн чихэр өгөөч?) (Та тухайн хүнд элсэн чихэр байгаа гэдэгт итгэлтэй байгаа)
We use any in questions and negative sentences with uncountable nouns and plural nouns. Any-ыг ихэндээ асуух буюу үгүйсгэсэн өгүүлбэрт тоологдохгүй нэр үг ба олон тоотой хамт хэрэглэдэг.
Ex: Is there any water? (I don`t know if there is any water) Ямар нэгэн ус байхгүй биз? (Энэ нь ямар нэгэн ус байгаа үгүй гэдгийг мэдэхгүй эргэлзэж асууж байна)
Does she have any children? (He doesn`t know if she has any children) Түүнд ямар нэгэн хүүхэд бий юу? (Тэр түүнд ямар нэгэн хүүхэд байгаа талаар юу ч мэдэхгүй байна)
I can`t see any rice? Би ямарч будаа тэнд харахгүй байна.
There aren`t any people. Тэнд ямарч хүн алга.
We often use anyanyoneanything... after ifМөн any, anyone, anything эдгээрийг if-ын дараа их хэрэглэдэг.
*Anyoneхэн нэгэн

*Anything-ямар нэгэн юм



If any letters arrive for me, can you send them to this address? Хэрвээ надад ямар нэгэн захиа ирвэл та энэ хаяг руу илгээчихгүй юу?

If anyone has any questions, I`ll be glad to answer them. Хэрэв хэн нэгэнд ямар нэгэн асуулт байвал би дуртайяа хариулах болно.
If you need anything, just ask. Хэрвээ ямар нэгэн юм хэрэгтэй бол шууд асуугаарай. 

Buy some pears if you see any. Хэрвээ ямар нэгэн лийр байвал жаахан авчаарай.

The following sentences are without if but they have the idea of if...Заримдаа any, anyone, anything-ыг ifгүйгээр хэрэглэж бас болно. Доорх жишээг хар:

Anyone who wants to take the exam must give me their names before Friday. (Хэрвээ хэн нэгэн шалгалт өгөх бол Баасан гарагаас өмнө нэрнүүдээ өгсөн байх ёстой)

The articles a/an/the (Ялгац гишүүн)
"A, An or The" - Хэрхэн, яаж, хэзээ ашиглах вэ?



A= Гэсэн ялгац гишүүнийг ганц тооны онцгой бус биет дээр хэрэглэх бөгөөд (Гийгүүлэгчээр эхэлсэн нэр үгийн) өмнө хэрэглэнэ.

Жишээ нь:

She has a dog.

I work in factory. 

An = Энэ гишүүн нь ганц тооны онцгой бус биет дээр хэрэглэгдэх бөгөөд a, e, i, o, u, (эгшигээр эхэлсэн нэр үгийн) өмнө хэрэглэнэ.

Жишээ нь:

Can I have an apple?

She is an English teacher? 

TheТодорхой ялгац гишүүн нь ямар нэгэн онцгой зүйлийг тухайлж хэлэх ба тухайн юм өгүүлбэрт дахин давтагдан дурдагдаж байгаа тохиолдолд хэрэглэнэ. 

Жишээ нь:

The car over there is very fast. Тээр тэнд байгаа машин маш хурдан.

The teacher is very goоd. Энэ багш маш сайн багш шүү.
I met with him in Irish pubI always go to the pub we first met. Би түүнтэй Irish pub-д уулзсан. Би байнга бидний анх уулзсан тэр Irish pub руу очдог. (Энд Irish pub 2 удаа давтагдаж гарч байна)
* Мөн дэлхий дээр цорын ганц байдаг оноосон нэрийн өмнө хэрэглэнэ.
Жишээ нь:
The sun is shining. Нар тусч байна.
I like the blue clear sky. Би цэлмэг хөх тэнгэрт дуртай.


* Мөн далай, тэнгисийн, уул нуруу, говь, аралууд, голын нэрийн өмнө хэрэглэнэ.

Жишээ нь:

My country borders on the Pacific Ocean. Манай орны хил Номхон далайтай хиллэдэг.

Last year I went to the Baltic sea. Өнгөрсөн жил би Балтын тэнгист очсон.
He climbed to the Rocky mountain. Тэр Rocky нуруу руу авирсан.
The Amazon is in Africa. Аmazon мөрөн Африкд байдаг.
* Мөн нэгдсэн вант улсын өмнө хэрэглэнэ.
Жишээ нь:
I lived in the United Kingdom for 5 years. Би Англид 5 жил амьдарсан.
The United States has got 50 states. Америк бол 50 мужтай.
* Мөн хөгжмийн зэмсгийн өмнө хэрэглэнэ.
Жишээ нь:
Can you play the guitar? Чи гитар тоглож чаддаг уу?
* Мөн зочид буудал, кино театр, хөлөг онгоц, байгууллага, сонин, музейн өмнө хэрэглэнэ.
Жишээ нь:
We stayed in the Hilton hotel. Бид Хилтон зочид буудалд байралсан.
Let`s watch the movie in the Apollo theatre. Аполло театрт кино үзье.
Do you know the story about the Titanic? Чи Титаникын талаар ямар нэгэн түүх мэдэх үү?
The EU is huge organisation. ЕU бол том байгууллага.
Do you read the Times newspaper? Чи Times сонинг уншдаг уу?
The Louvre museum is one of the wonders of the world. Луверын музей бол дэлхийн гайхамшигийн нэг юм.
* Мөн morning, afternoon, evening-ын өмнө хэрэглэнэ.
He goes to work in the morning but he plays tennis afternoon. Тэр өглөө ажилдаа явдаг гэвч өдөр нь тэннис тоглодог.
Анхаар! The=ялгац гишүүнийг хэрэглэдэггүй тохиолдлууд.
* "Улс, хот, гудамж, гүрэн, муж" ын өмнө.


Жишээ нь:

He lives in Washington. Тэр Вашингтонд амьдардаг.

I come from Mongolia. Би Монголоос ирсэн.
She lives in King street. Тэр Кing гудамжинд амьдардаг.
Tokyo is a very exciting city. Токио бол маш сэтгэл хөдөлмөөр хот юм.


* Ерөнхий зүйлийн тухай ярьж байгаа болон байршил ба тээврийн хэрэгсэлийн нэрийн өмнө. 

Жишээ нь:

I like Russian tea. Би орос цайнд дуртай.
He has his breakfast at home. Тэр гэртээ өглөөнийхөө цайг уудаг.
He comes to work by taxi. Тэр ажил руугаа таксигаар явдаг.
* Олон тоонд дээр байгаа нэр үгийн өмнө. She likes to read books. Тэр номнууд унших дуртай.
* Хүний нэрийн нэрийн өмнө. Ex: My name`s Bolor. Миний нэрийг Болор гэдэг.
* Уул, тив, хүрээлэн, нуур.
Everest is the tallest mountain. Everest бол хамгийн өндөр уул.
We live in Asia. Бид азид амьдардаг.
Yesterday I went to Central park. Би өчигдөр төв парк орсон.
* Өглөө, өдөр, оройн хоолны нэрийн өмнө. I had my lunch at 1 pm. Би өдрийн хоолоо 1 цагт идсэн.
* Спортын нэрийн өмнө. My brother likes to play Basketball. Манай ах сагс тоглох дуртай.
* Хамаатуулах төлөөний нэрийн өмнө. This is my boyfriend. Энэ бол миний найз залуу.
* Цол хэргэмийн нэрийн өмнө. Queen Elizabeth lives in UK. Хатан хаан Элизабет Англид амьдардаг.
* Сургууль, сүм, эмнэлэг, шорон, гэр. I am going home. Би гэр лүүгээ явлаа.
Contractions I`ll=I will (Товчилсон хэлбэр)
Using Contractions -Товчилсон хэлбэрийг ашиглах
Англи хэлэнд өдөр бүр "to be" болох туслах үйл үгийг товч хэлбэрээр хэрэглэдэг.
Жишээ нь: He`s been to London=He has been to London.
Баталсан товч бичлэг.
I`m --- I am --- Example: I`m waiting for my friend.

I`ll --- I will --- Example: I`ll see you tomorrow.
I`d --- I had --- Example: I`d better leave now. 
I`ve --- I have --- Example: I`ve worked here for many years.

You`re --- You are --- Example: You`re joking!

You`ll --- You will --- Example: You`ll do it!
You`d --- You had / would --- Example: You`d left before he arrived, hadn`t you? эсвэл You`d better hurry up.
You`ve --- You have --- Example: You`ve been to London many times.

He`s --- He is / has --- Example: He`s on the phone now. Эсвэл He`s been playing tennis since 10 this morning.

He`ll --- He will --- Example: He`ll be here tomorrow.
He`d --- He had / would --- Example: He`d prefer to meet you later in the week. Эсвэл He`d finished before the meeting began.

She`s --- She is / has --- Example: She`s watching TV at the moment. Эсвэл she`s had a lot of trouble lately.

She`ll --- She will --- Example: She`ll be at the meeting.
She`d --- She had / would --- Example: She`d been working for two hours when he telephoned. Эсвэл she`d like to have a glass of wine.

It`s --- It is / has --- Example: It`s been long time since we saw each other last. Эсвэл it`s very difficult to concentrate.

It`ll --- It will --- Example: It`ll be here soon.
It`d --- It would / had --- Example: It`d be difficult to say no. Эсвэл it`d been a long time.

We`re --- We are --- Example: We`re working hard on the Smith account this week.

We`ll --- We will --- Example: We`ll begin when he arrives.
We`d --- We had / would --- Example: We`d better hurry up if we want to catch the train. OR We`d finished the meeting before you arrived.
We`ve --- We have --- Example: We`ve been waiting for you!

They`re --- They are --- Example: They`re studying German this afternoon.

They`ll --- They will --- Example: They`ll finish soon if they concentrate.
They`d --- They had / would --- Example: They`d eaten their lunch when she stopped by to say hello. They`d rather not come to the meeting.
They`ve --- They have --- Example: They`ve just purchased a new home.

There`s --- There is / has --- Example: There`s a hotel in the next town. There`s been too many telephone calls today!

There`ll --- There will --- Example: There`ll be a price to pay!
There`d --- There had / would --- Example: There`d better be a good explanation for this. There`d be some reason for that.

That`s --- That is / has --- Example: That`s been on my mind lately. Эсвэл that`s why I can`t come.

That`ll --- That will --- Example: That`ll happen sooner than you think.
That`d --- That had / would --- Example: That`d be the reason why. That`d happened before my time.

Үгүйсгэсэн товч бичлэг.
aren`t --- are not --- Example: They aren`t coming next week.

can`t --- can not --- Example: I can`t understand you.
couldn`t --- could not --- Example: He couldn`t get his shoes on!
didn`t --- did not --- Example: We didn`t visit Rome. We went straight to Florence.
doesn`t --- does not --- Example: He doesn`t play golf.
don`t --- do not --- Example: They don`t like cheese.
hadn`t --- had not --- Example: I hadn`t thought of that!
hasn`t --- has not --- Example: She hasn`t telephoned yet.
isn`t --- is not --- Example: She isn`t listening to you.
mustn`t --- must not --- Example: Children mustn`t play with fire.
needn`t --- need not --- Example: You needn`t worry about that.
shouldn`t --- should not --- Example: You shouldn`t smoke cigarettes.
wasn`t --- was not --- Example: I wasn`t joking when I said that.
weren`t --- were not --- Example: They weren`t invited to the party.
won`t --- will not --- Example: I won`t be able to attend the conference.
wouldn`t --- would not --- Example: She wouldn`t be surprised if he showed up at the party.

No comments: